De uiting van het probleem kan erg divers zijn, zoals: boze buien, grote emotionele pieken en dalen, blijven hangen in nare gevoelens, zich altijd slachtoffer voelen, oppotten van gevoelens, weinig weerbaarheid, gebrek aan zelfvertrouwen, een te hoge lat, geen zelfreflectie, geen hulp vragen, geslotenheid enzovoort. En toch zie ik vaak eenzelfde structuur van de behandeling terug. Veel kinderen zijn zich onbewust van hun gevoelens. Ze voelen wel, natuurlijk, maar ze zijn er óf aan overgeleverd omdat ze niet weten dat een gevoel iets is wat je hebt en niet iets wat je bent. Óf opkomende nare gevoelens worden zo gauw mogelijk weggedrukt, nog voordat ze zich ervan bewust zijn, vaak met heftige buien tot gevolg.

Globaal worden de volgende ontwikkelingsstappen gezet:

1. Het bewust worden van verschillende gevoelens in het algemeen
2. Het herkennen van deze gevoelens bij zichzelf
3. Het gaan benoemen van deze gevoelens bij zichzelf en daarna hardop
4. Het ervaren dat het benoemen van gevoelens tot gevolg heeft dat je iets krijgt dat fijn is: troost, erkenning, tips, hulp.
5. Het kind gaat zelf hulp vragen en wordt opener, toename van zelfvertrouwen. De ouder wordt een bron van hulp en steun.
6. Na het begrijpen van zichzelf kan een kind ook anderen gaan begrijpen/aanvoelen.
7. Verdieping van de relaties die het kind heeft: met de ouders, broertjes en zusjes, vriendschappen.

Je zou bijna denken dat ieder kind dezelfde behandeling en aanbod van activiteiten kan krijgen. Dat is gelukkig ook niet waar, dat zou mijn werk maar saai maken. Ieder kind is anders: de één praat graag, de ander speelt liever. Sommige kinderen denken meer in beelden, anderen zijn weer gevoelig voor auditieve prikkels. De één is overgeleverd aan zijn gevoelens, een ander ontkent ze in alle toonaarden. Sommige kinderen hebben bewust ergens last van, anderen hebben geen idee, ze zijn gewoon ongelukkig. Het is en blijft altijd zorg op maat!

Ga bij je eigen kinderen eens na hoe het zit met hun gevoelens: praten ze er gemakkelijk over? Luchten ze hun hart bij je? Staan ze open voor je hulp en steun? Zo niet, geef eens wat extra aandacht aan gevoels-educatie! Haal er boeken over uit de bibliotheek, vertel over wat je zelf hebt meegemaakt en wat het met je deed, hang emoji’s met de basisemoties (bang, boos, blij, verdrietig) aan de muur om het wat tastbaarder te maken. Je zult zien dat het gemakkelijker wordt!